اهمیت تغذیه در دوران بلوغ،علایم کم خونی فقر آهن و... مواردی هستند که به آن می پردازیم

دختران امروز ،مادران فرداوکلیدسلامتی نسل کنونی وآینده می باشند.دخترانی که به هر دلیل با تغذیه ناکافی دچار کمبودهای تغذیه ای می شوند با کاهش قدرت
یادگیری ،افت تحصیلی،افزایش ابتلا به بیماری ها وکاهش توانمندی ذهنی وجسمی مواجه هستند وپس از ازدواج نمی توانند دوران بارداری وشیردهی خوبی داشته باشند چراکه در دوران بارداری وشیردهی ذخایر بدن مادر مصرف می شود وسو تغذیه اوتشدید یافته وعلاوه بر مادر گریبان گیر فرزندانش نیز میشود.

یکی از موارد مغذی حیاتی مورد نیاز بدن آهن است.آهن اساسی ترین ماده اولیه برای ساخت گلبولهای قرمز خون است.علاوه بر آهن مواد مغذی دیگری مثل
پروتیین ،اسیدفولیک B6، ویتامین ویتامین B12 و ویتامین C برای ساخته شدن گلبولهای قرمز مورد نیاز است که بایداز طریق رژیم غذایی روزانه تامین شود.
نقش گلبول قرمز انتقال اکسیژن به سلولهای بدن است.

کمبود آهن وکم خونی فقرآهن چیست؟
کم خونی بیماری است که موجب کاهش تعداد گلبول های قرمز و یا کاهش مقدار هموگلوبین موجود در خون می گردد.کم خونی های تغذیه ای در اثر دریافت ناکافی موادمغذی ایجاد می شوند.اگر برای ساختن گلبول قرمز خون،آهن کافی دردسترس نباشد،ابتدابدن از ذخایرآهن خود استفاده میکند،سپس در صورت ادامه کمبود ذخایر آهن کاهش یافته واگر کمبود آهن ادامه
پیداکند،ذخایرآهن تخلیه شده وکم خونی فقر آهن بروز می کند.کمبود آهن وکم خونی های ناشی از آن یکی از شایع ترین مشکلات تغذیه ای در جهان است

:علایم کم خونی فقر آهن
رنگ پریدگی دائمی زبان ومخاط داخل چشم ولب
احساس ضعف وخستگی زودرس
سرگیجه،سردرد
سیاهی رفتن چشم
بی اشتهایی وحالت تهوع
خواب رفتن،سوزن سوزن شدن دستها وپاها
تنگی نفس،تپش قلب و ورم قوزک پا(مراحل پیشرفته)

عوارض ناشی از فقر آهن

آهن کافی برای حفظ سلامت،رشدمناسب وافزایش یادگیری وتمرکز حواس در دوران تحصیل لازم است.از مهمترین عوارض کم خونی ناشی از فقر آهن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش تمرکز حواس
افت تحصیلی
کاهش مقاومت در برابر بیماریها
تغییرات رفتاری به صورت بی حوصلگی
بی تفاوتی
خستگی ،کسالت وکاهش شادابی
کاهش بهره هوشی
مهمترین علل ایجاد کننده آنمی فقر آهن

مصرف نا کافی موادغذایی حاوی آهن
جایگزین شدن غذاهای غیر خانگی وفست فودها (انواع ساندویچها مثل سوسیس وکالباس که آهن کافی ندارند)به جای غذای خانگی ومصرف هله هوله که معده را پر کرده واحساس سیری به فرد می دهد واو را از غذاهای سفره محروم می کند.
خونریزی های شدید عادت ماهیانه در دختران نوجوان
هیجان های عصبی دوران بلوغ که منجر به بی اشتهایی می شود.
مصرف چای همراه با غذا ویا بلافاصله پس از صرف غذا
مشکلات دندانی که در اثر مصرف بی رویه شیرینی وشکلات ایجاد شده ومنجر به کم اشتهایی وکاهش دریافت مواد مغذی از جمله آهن می شود.
مصرف نان هایی که در تهیه آنها به جای خمیر مایه یا خمیر ترش جوش شیرین بکاررفته ودر نتیجه خمیرآنها ور نیامده وحاوی اسید فیتیک می باشد که مانع جذب آهن می شود.
آلودگی های انگلی مانند ژیاردیا

راههای پیشگیری وکنترل کم خونی فقر آهن
مکمل یاری آهن: دختران در سنین بلوغ جهت پیشگیری از کم خونی فقر آهن باید در طول سال به مدت 16 هفته ، هر هفته یک عدد مکمل داروئی آهن واسید فولیک دریافت کنند.
جهت کاهش عوارض جانبی ناشی از مصرف قرص آهن توصیه می شود قرص را پس از غذا یا قبل از خواب میل نمائیدودر مدارس بعد از میان وعده میل شود.
مصرف مواد غذائی حاوی آهن :گوشت قرمز،مرغ ،ماهی ،تخم مرغ،سبزیجات مثل جعفری واسفناج وحبوبات مثل عدس ولوبیا از منابع آهن دار هستند.

انواع آهن موجود در موا د غذائی:
درمواد غذایی دونوع آهن هم و غیر هم وجود دارد.
آهن هم: در گوشت قرمز،ماهی ،مرغ وجگر وجود دارد.این آهن از قابلیت جذب بالایی برخوردار است.
آهن غیر هم : در منابع گیاهی مانند غلات ، حبوبات، سبزیجات سبز تیره مثلا اسفناج ، جعفری ، انواع مغز ها مثل پسته ،بادام،گردو،فندق و انواع خشکبار شامل گرد هلو،آلو،زردآلو،خرما ،کشمش وجود دارد.آهن غیر هم از قابلیت جذب پائین تری برخوردار است.
با انجام آزمایش CBC،آهن وفریتین می توان از میزان کم خونی مطلع شد.
توصیه مهم : به منظور بالا بردن جذب آهن غیرهم همراه بامنابع غذایی آن ،غذاهای حاوی آهن را هم مصرف کنید.
به عنوان مثال : افزودن مقداری گوشت به عدسی میزان جذب آهن غذا را افزایش می دهد.
افزودن جوانه غلات وحبوبات به غذا منجر به افزایش جذب آهن می شود.
همراه با غذا سالاد شامل گوجه فرنگی ،کاهو ،کلم،فلفل سبز دلمه ای ویا سبزیجات تازه وبعد از خوردن غذا میوه جات خصوصا مرکبات مثل لیموترش یا آبلیموی تازه استفاده نمائید.
از نوشیدن چای یک ساعت قبل از غذا ویک تا دو ساعت بعد ازغذا خودداری کنید.
هنگام استفاده از سویا به آن مقداری گوشت اضافه کنید تا آهن آن بهتر جذب شود.
در برنامه غذایی خود از انواع خشکبار مثل توت خشک ،برگه آلو،انجیر خشک ،کشمش و... که منابع خوبی از آهن هستند به عنوان میان وعده استفاده کنید.