سیستم ایمنی بدن به طور معمول به مواد خارجی مانند باکتری ها و ویروس ها حمله کرده و آنها را از بین می برد. اما در بیماری های اتو ایمیون، سیستم ایمنی بافت های سالم خودی را بیگانه فرض نموده و آنها را مورد حمله قرار می دهد. در این بیماری ها سیستم ایمنی ، آنتی بادی هایی تولید می کند که به سلول های خودی بدن اتصال یافته و باعث تخریب و نابودی آنها می شوند. سیستم ایمنی ممکن است آنتی بادی علیه هسته سلولها Anti nuclear Antibody یا ANA تولید نماید.
بیماری های مرتبط با بافت (CTD) Connective tissue diseases یک گروه از اختلالات خودایمنی هستند که با حضور آنتی بادی ضد هسته سلول (ANA) در خون بیماران مشخص می گردند. ANA یک کلاس خاص از Autoantibodies که دارای قابلیت اتصال و تخریب ساختارهای خاص در هسته سلول ها است. این آنتی بادیها در پاتوژنز بیماری درگیر هستند و همچنین اساس تشخیص و درمان CTD را تشکیل می دهند.
ANA به دو گروه اصلی تقسیم شده است:
- اتوآنتیبادیهای برعلیه DNA و هیستونها
- اتوآنتیبادی هابرعلیه آنتی ژنهای قابل استخراج،SM، ریبونولوپروتئین ها، SSA / Ro، SSB / La، Scl-70، JO1 وpm1
اتوآنتی بادی های علیه DNA و هیستون ها ، شامل آنتی بادی ها بر علیه DNA تک و دو رشته ای (ssDNA و dsDNA) است. سطح معنی داری از آنتی بادی های ضد dsDNA ، تایید کننده تشخیص سیستمیک لوپوس اريتماتوز (SLE) و آنتی بادی های ضد هیستون نشان دهنده لوپوس ناشی از دارو می باشد. علاوه بر DNA و هیستون ها، آنتی بادی ها ممکن است سایر آنتی ژن های هسته ای را هدف قرار دهند. این آنتی ژنهای هسته ای در گذشته به نام آنتی ژن های قابل استخراج هسته Extractable nuclear antigens (ENA) از هسته سلول با محلول نمک استخراج می شدند.
آنتی بادی های ضد آنتی ژن اسمیت (Sm) که برای SLE بسیار اختصاصی هستند، اولین آنتیENA است که شناسایی شدند. پس از آن، زیرمجموعه های ENA مانند ریبونولوپروتئین (RNP)، آنتی ژن شوگرن A یا B (SSA/RO orSSB/La) ، Scl-70 ، Jo-1 و PM1 شناسایی شدند. گر چه بیشتر ENAها عامل بیماری خاصی هستند، همپوشانی قابل توجهی بین آنها وجود دارد. حساسیت و ویژگی ENAها ، بسته به نوع CTD متفاوت است.
حضوراتوآنتی بادیها در سرم بیماران یکی از معیارهای مورد استفاده برای تشخیص CTD است. تشخیص بالینی زیرگروه های ANA نیز، در شناسایی CTD کمک می کند. معمولا تست های ایمنو فلوئورسانس غیرمستقیم (IF) و ELISA برای تشخیص ANA بصورت روزانه استفاده می شود. در ابتدا، غربالگری توسط IF-ANA یا ELISA انجام می شود که ANA را وسیع تشخیص دهد. اگر مثبت باشد، آزمایش های اختصاصی تر بر اساس یافته های بالینی و IF-ANA انجام می شود .در آزمایش ELISA ، آنتی بادی اختصاصی با آنتی ژنهای تکی همانند DsDNA ، SS-A / Ro، SS-B / La، Scl-70، Sm، Sm / RNP و غیره واکنش نشان می دهد.
لوپوس اريتماتوز سيستميک، بيماري اتوايميون است که مي‌تواند هر عضوي در بدن را درگير کند. ویژگی اتوايميون بودن بيماري لوپوس اريتماتوز سيستميک باعث التهاب موضعي و تخريب بافتي مي‌شود و بيماري ممکن است با توجه به عضو گرفتار تظاهرات متعددي داشته باشد. وقتي اين بيماري کليه را درگير کند، نفريت لوپوسي( Lupus Nephritis) ناميده مي‌شود. با وجود پيشرفت‌هاي اخير در درمان نفريت لوپوسي، 10 تا 15 درصد از بيماران تحت درمان، به بيماري پيشرفته کليوي دچار مي‌شوند و نيازمند دياليز يا پيوند عضو خواهند بود. شيوع لوپوس اريتماتوز سيستميک در زنان به مراتب بيشتر از مردان است. حدود 35 درصد از افراد بالغ مبتلا به لوپوس اريتماتوز سيستميک تظاهرات باليني نفريت را در زمان تشخيص بيماري خود بروز مي‌دهند و 50 تا 60 درصد از بيماران طي 10 سال اول شروع بيماري خود به نفريت مبتلا مي‌شوند.
اتوآنتی بادیهای dsDNA بصورت اختصاصی برای تشخیص SLE هستند و میزان آن در طول بیماری فعال افزایش می یابد. راهنمای ACR برای غربالگری، درمان و مدیریت نفریت لوپوس به تازگی منتشر شده است. ACR توصیه می کند تست آنتی بادی های dsDNA برای نظارت بر نفریت لوپوس، بصورت ماهیانه در بیماران باردار با گلومرولونفریت فعال ، هر سه ماه یکبار در بیماران باردارمبتلا به نفریت فعال ویا بیمارانی که نفریت قبلی داشته اند و هر شش ماه یکبار در بیماران مبتلا به نفریت فعال قبلی یا بدون نفریت قبلی یا فعلی انجام شود.
منابع:
https://www.pathologystudent.com/?p=7623
https://labtestsonline.org/tests/antinuclear-antibody-ana
https://www.sott.net/article/259355-Gluten-and-the-autoimmune-disease-spectrum
http://www.labpedia.net/test/2
اشتراک
گزارش