افزایش میزان کالپروتکتین در بافت های التهابی
در بسیاری از موارد بیماری های التهابی مانند روماتوئید آرتریت، فیبروز سیستیک، مولتیپل اسکلروزیس و عفونت HIV، همچنین در مدفوع بیماران مبتلا به بیماری کرون  ( Crohn’s disease ) و سرطان های کلورکتال دیده می شود. در حین التهاب دیواره روده، گرانولوسیت ها از دیواره روده عبور می کنند. بنا بر این کالپروتکتین در مدفوع قابل تشخیص است.
پژوهش های متعدد نشان می دهد که کالپروتکتین مدفوعی به میزان مشخص در بیماری های اندام های داخلی مانند بیماری های التهابی روده (IBD ) بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و سرطان کولون افزایش می یابد. این نشانگر حساس برای التهاب بافت های داخلی سبب می شود با ارزیابی کالپروتکتین مدفوعی تعداد موارد آندوسکوپی غیر ضروری را که یک تشخیص تهاجمی است، کاهش دهد.

کالپروتکتین و بیماری های دستگاه گوارش

 در بیشتر موارد تشخیص مابین سندروم روده تحریک پذیر ( IBS ) و بیماری التهابی روده  ( IBD ) مشکل است. این امر منجر به موارد زیادی از بررسی کولونوسکوپیک غیر ضروری و تهاجمی می گردد. آزمایش کالپروتکتین تشخیص افتراقی مابین دو گروه بیماران را به راحتی و به وضوح امکان پذیر می کند.
 
نشانه های های بیماری های IBD و IBS ممکن است شبیه هم بوده و تشخیص افتراقی به آسانی امکان پذیر نباشد. مطالعات متعدد نشان می دهد که میزان کالپروتکتین مدفوعی در بیماران مبتلا به IBD به طور مشخصی افزایش می یابد، در حالی که در بیماران مبتلا به IBS این افزایش دیده نمی شود. افزایش کالپروتکتین در بیماران مبتلا به IBD متناسب با ارزیابی آندوسکوپیک و بافت شناسی فعالیت این بیماری است.
 
میزان کالپروتکتین در مدفوع به طور مشخص با ارزیابی آندوسکوپی و بافت شناسی فعالیت بیماری در بیماری کرون و کولیت اولسراتیو و همچنین با میزان ترشح مدفوعی سلول های نوتروفیل نشاندار با indium-111 متناسب است و حدس زده می شود که " استاندارد طلایی" در فعالیت بیماری التهابی روده می باشد. اندازه گیری سلول های نوتروفیل نشاندار با indium-111 خیلی هزینه بر است ( مربوط به هزینه بستری، تشخیص و آزمایش ها و مواد ایزوتوپیک یک بار مصرف ) و بیماران در معرض تشعشع رادیو اکتیو قرار می گیرند. به این دلیل تکرار این بررسی در بچه ها و بانوان باردار توصیه نمی شود.
به طور کلی مقادیر بالا رونده کالپروتکتین، پیش آگهی صحیح تری نسبت به CRPو   ESR دارد. مقایسه این نشانگر با بررسی خون مخفی در مدفوع در سرطان کولورکتال نشاندهنده مزایای تشخیصی تست کالپروتکتین مدفوع است. این پارامتر یک معیار تشخیص بسیار مهم است.

موارد کاربرد ارزیابی بالینی کالپروتکتین مدفوع

•        نشانگر التهاب حاد
•        تخمین درجه التهاب معده-روده ای
•        جداکردن بیماران مبتلا به بیماری های التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون و کولیت خونریزی     دهنده- اولسراتیو ازبیماران مبتلا به    سندروم روده تحریک پذیر ( IBS)
•        ارزیابی فعالیت التهابی در IBD 
•        پاسخ به درمان و مانیتورینگ در IBD ( کاهش     سطح کاپروتکتین مدفوع)
•        ارزیابی بهبودی مخاط در IBD
•        پیش آگهی دهنده عود( افزایش سطح کاپروتکتین مدفوع )
•       مونیتورینگ وضعیت بیماران پس از خارج کردن پولیپ
       

آزمایش کالپروتکتین :

در نمونه های مدفوع برای چند روز و در دمای یخچال پایدار است و مقدار بسیار کمی از آن ( کمتر از پنج گرم ) برای انجام آزمایش آن که با استفاده از فن آوری  Alegria می باشد،کافی است. این مزایا، امکان نگه داری نمونه را در منزل و تاخیر را در رساندن نمونه به آزمایشگاه فراهم می کند.

تفسیرآزمایش : 
- مقدار نرمال: µg/g50 -0 
- نتایج 51 تا 120 µg/g CALPRO، به عنوان حد مرزی مورد توجه قرار می‌گیرد و باید در خلال 4 تا 6 هفته دوباره ارزیابی گردد.
- نتایج >120 µg/g به طور وضوح غیر طبیعی بوده و IBD را مطرح می‌کند.

    برتری های آزمایش :

• تست غربالگری غیر تهاجمی، برای تشخیص بیماریهای التهابی روده Inflammatory Bowel Disease از سندرم روده تحریک پذیر(Irritable Bowel Syndrom) که دارای حساسیت ۱۰۰% برای یافتن بیماران IBD فعال و همچنین ارزش اخباری منفی‌ مطلوب(93%) جهت رد IBD است. غلظت کالپروتکتین مدفوع در بیماران کولیت اولسراتیو(uc) و کرون(cd) خاموش، به طور میانگین ۵ تا ۱۰ برابر و در بیماران فعال ۱۰-۲۰ برابر میانگین افزایش می‌‌یابد ولی‌ به علت هم پوشانی آن در بیماری فعال و غیر فعال، غلظت کالپروتکتین مدفوع به تنهایی قابلیت پیش گویی وضعیت بالینی بیمار را ندارد.
• کالپروتکتین مدفوع در بیماران IBD خاموش زمانی‌ که به ۵ برابر حد طبیعی اش برسد می تواند با حساسیت ۹۰% و اختصاصیت ۸۳%، عود بیماری را در ۶ ماه آینده پیش بینی‌ کند، که آندوسکوپی از آن عاجز است.
• این تست به علت غیر تهاجمی بودن، سادگی، سرعت بالا و ارزانی آن نسبت به انجام آندوسکوپی ارجحیت دارد و می توان از آن در مشکلات گوارش اطفال کمک گرفت.
• کالپروتکتین مدفوع می تواند سرطان های کولورکتال را (به دلیل وجود التهاب موضعی) در همه مراحل Duke ,s A ,B ,C ,D با حساسیت 80-90% غربالگری کند، در حالیکه تست Fecal Occult Blood دارای حساسیت 40-58% و تنها قادر به غربالگری سرطان های پیشرفته (Duke ,s C ,D) می باشد.
• کالپروتکتین مدفوع در 50% بیماران با پولیپ کلورکتال(که ممکن است بعضی پره کانسری باشند) افزایش می‌یابد ولی FOB فقط 10% این بیماران را شناسایی می کند.
• در صورت اسهال مداوم خونی یا آبکی می تواند همراه با تست‌های دیگری مانند کشت مدفوع برای تشخیص عفونت باکتریایی و تست گلبولهای سفید در مدفوع و یا خون مخفی در مدفوع بکار رود. در صورت مشکوک بودن به التهاب ، سایر تست‌های مربوط به التهاب مانند ESR و CRP نیز انجام می شود.
• این آزمایش به روش ایمونواسی و برای دادن نمونه مدفوع نیاز به ناشتایی و یا شرایط خاصی نیست.

محدودیت‌های آزمایش

•  کالپروتکتین مدفوع، شاخصی برای حضور نوتروفیل‌ها در مدفوع بوده و ویژه IBD نیست.
• دیگر بیماری‌های روده‌ای، شامل عفونت‌های GI و سرطان‌های کولورکتال، می‌تواند منجر به افزایش غلظت CALPRO گردند.تشخیص IBD نمی‌تواند تنها بر اساس نتیجه مثبت این آزمایش، تثبیت گردد.
•  بیماران مبتلا به IBD، میان مراحل فعال و غیرفعال بیماری در نوسان هستند. نتایج تست نیز ممکن است نوسان داشته باشد.
• خونریزی GI به میزان 100 میلی لیتر روزانه، غلظت کالپروتکتین مدفوع را تنها 15 µg/g افزایش خواهد داد.